Nadzór nad lecznictwem uzdrowiskowym sprawuje Minister Zdrowia i wojewoda, a w odniesieniu do lecznictwa uzdrowiskowego prowadzonego w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego utworzonych przez Ministra Obrony Narodowej i Ministra Spraw Wewnętrznych, odpowiednio ci ministrowie w porozumieniu z Ministrem Zdrowia.

Wojewoda sprawuje nadzór nad lecznictwem uzdrowiskowym prowadzonym przez zakłady lecznictwa uzdrowiskowego na obszarze województwa przy pomocy naczelnego lekarza uzdrowiska.

Podstawowy akt prawny, regulujący kwestie związane z lecznictwem uzdrowiskowym:

Ustawa z dnia 28 lipca 2005r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych.

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe

Świadczenia zdrowotne w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego udzielane są pacjentom na podstawie wystawionego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego:

– skierowania na leczenie uzdrowiskowe

lub

– zaświadczenia o braku przeciwwskazań do korzystania z danego rodzaju świadczeń zdrowotnych w danym uzdrowisku.

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego

Lekarz wystawiający skierowanie (wniosek o potrzebie leczenia uzdrowiskowego) na leczenie uzdrowiskowe albo zaświadczenie o braku przeciwwskazań do korzystania z danego rodzaju świadczeń zdrowotnych w danym uzdrowisku uwzględnia:

• przebieg choroby będącej podstawą do leczenia uzdrowiskowego i przebieg leczenia tej choroby,
• choroby współistniejące u pacjenta,
• stan ogólny pacjenta a w szczególności:
  • a) zdolność do samoobsługi,
  • b) wydolność: układu krążenia, układu oddechowego, nerek,
• efekty przebytego w przeszłości leczenia uzdrowiskowego, jeżeli pacjent po raz kolejny korzysta z tej formy opieki.

W przypadku osób dorosłych zalecana częstotliwość korzystania z leczenia uzdrowiskowego wynosi nie więcej niż raz na 12 miesięcy. Wyjątkiem od tej reguły jest leczenie uzdrowiskowe polegające na pobycie świadczeniobiorcy w szpitalu uzdrowiskowym lub, gdy świadczeniobiorca odbywa leczenie uzdrowiskowe w formie rehabilitacji uzdrowiskowej w szpitalu uzdrowiskowym.

Lekarz kierując i kwalifikując pacjenta na leczenie uzdrowiskowe opiera się na wskazaniach i przeciwwskazaniach do leczenie uzdrowiskowego. Zarówno wskazania i jak i przeciwwskazania są analizowane indywidualnie w odniesieniu do każdego pacjenta.

Okres pobytu na leczeniu uzdrowiskowym wynosi dla leczenia:

• w szpitalu uzdrowiskowym – 21 dni (okres może być wydłużony na wniosek lekarza zakładu lecznictwa uzdrowiskowego, za zgodą oddziału NFZ);
• uzdrowiskowego w formie rehabilitacji uzdrowiskowej w szpitalu uzdrowiskowym – 28 dni;
• w sanatorium uzdrowiskowym – 21 dni;
• uzdrowiskowego w formie rehabilitacji uzdrowiskowej w sanatorium uzdrowiskowym – 28 dni;
• ambulatoryjnego – do 18 dni zabiegowych.

Okres pobytu na leczeniu uzdrowiskowym dla dzieci wynosi:

• dla leczenia w szpitalu uzdrowiskowym – 27 dni (okres może być wydłużony na wniosek lekarza zakładu lecznictwa uzdrowiskowego, za zgodą oddziału NFZ);
• dla leczenia w sanatorium uzdrowiskowym – 21 dni;
• dla leczenia ambulatoryjnego do 18 dni zabiegowych.

W razie istnienia przeciwwskazań do leczenia uzdrowiskowego lekarz może skierować pacjenta na konsultację do właściwego lekarza specjalisty.

Potwierdzenie skierowania przez NFZ

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe wymaga potwierdzenia przez oddział wojewódzki NFZ.

Właściwy do potwierdzenia skierowania jest oddział NFZ miejsca zamieszkania pacjenta lub jeśli nie można ustalić miejsca zamieszkania, oddział właściwy dla lekarza, który wystawił skierowanie.

Kwalifikacji dokonuje zespół lekarzy o specjalizacji balneologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej.

Skierowanie powinno być rozpatrzone w ciągu 30 dni od dnia wpłynięcia do Funduszu. Termin ten może zostać przedłużony z przyczyn proceduralnych o 14 dni.

O przyznaniu lub odmowie przyznania sanatorium Wojewódzki Odział NFZ informuje pisemnie podając przyczyny.

Ministerstwo Zdrowia informuje: Druk skierowania wystawiany przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego nie gwarantuje przydziału leczenia w uzdrowisku.

Przeciwwskazania ogólne i kardiologiczne do leczenia uzdrowiskowego

• Ostre choroby zakaźne
• Choroby zakaźne:
  • Czynna gruźlica
  • Choroby weneryczne
  • Choroby pasożytnicze
  • Grzybica
  • Świerzb
  • Owsica
  • Lamblioza
• Ogniska zapalne:
  • Ropne zapalenie migdałów
  • Ropne zapalenie zatok obocznych nosa
  • Ropnie okołozębowe
  • Grzybice skóry
• Wirusowe zapalenia wątroby oraz objawy żółtaczki
• Choroby mające istotne wskazania do zabiegów chirurgicznych w trybie ostrym:
  • Kamica pęcherzyka żółciowego
  • Kamica nerki
  • Zwężenie odźwiernika
  • Krwawienia z przewodu pokarmowego
  • Przepuklina ze skłonnością do uwięźnięcia i inne
• Pełnoobjawowa niewydolność krążenia i oddychania
• Niewydolność wątroby
• Skazy krwotoczne
• Choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe znaczne i głębokie
• Głębokie zaburzenia osobowości i zachowania stwarzające problemy w funkcjonowaniu społecznym
• Organiczne zaburzenia psychiczne upośledzające funkcje poznawcze
• Zniedołężnienie, całkowita niesprawność do samoobsługi
• Choroby wyniszczające układowe
• Ciężkie stany ogólne z przeciwwskazaniami do transportu
• Dużego stopnia nietrzymanie moczu i kału (cewnikowanie na stałe pęcherza)
• Zespół uzależnienia od alkoholu, uzależnienie od substancji psychoaktywnych
• Padaczka z częstymi napadami (jeden raz w miesiącu lub częściej, padaczka skroniowa)
• Czynna choroba nowotworowa
• Stany w przebiegu leczenia operacyjnego lub zachowawczego czerniaka złośliwego, białaczki, ziarnicy złośliwej, chłoniaków złośliwych i nowotworów nerki, jeżeli leczenie uzdrowiskowe ma nastąpić przed upływem 5 lat, w przypadku pozostałych chorób nowotworowych przed upływem 1 roku od zakończenia leczenia
• Ciąża i okres karmienia
• Choroby niedokrwienne serca, takie jak:
  • Stabilna choroba niedokrwienna serca w stadium III-IV według CCS – stopień ograniczenia codziennej aktywności życiowej
  • Niestabilna choroba niedokrwienna serca
  • Zawał mięśnia sercowego
  • Chorzy w pierwszych dwóch tygodniach po zawale
  • Chorzy ze znacznie upośledzoną funkcją skurczową < 35 %
  • Chorzy po zawale z wybitnie dodatnią próbą wysiłkową
• Zaburzenia rytmu serca, takie jak:
  • Zespół chorego węzła zatokowego bez zabezpieczenia stymulatorem układu przewodzącego
  • Utrwalone migotanie przedsionków bez odpowiedniego leczenia przeciwzakrzepowego lub z niewydolnością krążenia
  • Zespół preekscytacji z częstymi napadami migotania przedsionków lub częstoskurczów nawrotnych
  • Migotanie komór w wywiadzie, z wyjątkiem migotania komór we wczesnej fazie zawału i w wyniku ostrych zaburzeń elektrolitowych
  • Częstoskurcz utrwalony w badaniu holterowskim (ponad 30 sekund) lub częste napady częstoskurczu w wywiadzie związane z organiczną chorobą serca
  • Częstoskurcz nieutrwalony, salwy i pary pobudzeń dodatkowych
• Zaburzenia przewodzenia: blok przedsionkowo-komorowy III stopnia bez zabezpieczenia układem stymulującym oraz bloki trójpęczkowe pęczka Hisa
• Choroby mięśnia sercowego w fazie ostrej
• Kardiomyopatia rozstrzeniowa z towarzyszącą niewydolnością krążenia
• Infekcyjne zapalenie wsierdzia
• Nadciśnienie tętnicze 3 stopnia z dwoma i więcej czynnikami ryzyka, w fazie złośliwej oraz w fazie powikłań narządowych, takich jak: niewydolność serca III-IV według NYHA oraz niewydolność nerek
• Stany endokrynologiczne w zakresie przysadki, tarczycy i nadnerczy w okresie niewyrównania hormonalnego

Przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego dzieci

Przy kierowaniu i kwalifikowaniu dzieci do leczenia uzdrowiskowego obowiązują przeciwwskazania takie, jak przy kierowaniu osób dorosłych, oraz dodatkowo:

• upośledzenia umysłowe znaczne lub głębokie;
• zespół Downa powodujący znaczny i głęboki niedorozwój;
• padaczka – z uwzględnieniem stanu klinicznego i częstotliwości napadów;
• wady serca siniczne i warunkowo siniczne;
• schorzenia wymagające specjalnej, indywidualnej opieki (niewidomi, głuchoniemi) – tylko w przypadku braku opiekuna;
• wady wrodzone ograniczające w znacznym stopniu czynności organizmu lub poszczególnych narządów;
• ropne zmiany na skórze.

Źródło informacji: Ministerstwo Zdrowia